Er gaat geen uur voorbij of Trump is in het nieuws. Vredesbesprekingen voor Oekraïne, gevalletje van corruptie, een rechtszaak in Georgia, gedoe met Venezuela, zijn aftakeling. En natuurlijk het effect van veel van zijn politieke acties. En om mijn onbegrip over de man en zijn entourage wat te verminderen las ik Vuur en woede uit 2018, van Michael Wolff. Het gaat over hoe het er de eerste paar maanden van Trump’s eerste termijn aan toe ging in het Witte Huis. Gedateerd ja, maar een geweldig tijdsdocument en zeer verhelderend.

Tot mijn verbazing las ik veel over onderwerpen die nu dagelijks op het nieuws zijn, maar waar ik destijds niet veel over hoorde. Was ik minder betrokken bij de VS? Of werd veel in de kiem gesmoord door zijn kabinet in 2016, wat beduidend vakbekwamer was dan het huidige? Misschien beide. De kern van het boek is de strijd om de invloed op Trump, of beter: wie letterlijk het laatste woord heeft: Steve Bannon of ‘Jarvanka’. Wolff weet dat spannend en humoristisch, tot in de kleinste details, op te lepelen.

Het geschiedenisboek Vuur en woede …

….. begint bij de campagne in 2016. Trump is er van overtuigd dat hij niet zal winnen, en dat hoeft voor hem ook helemaal niet, integendeel. De campagne is alleen bedoeld om hem wat meer status te geven, wat goed is voor zijn zaken. Er wordt dus ook niks voorbereid voor een mogelijk presidentschap, ze doen maar wat. ‘Bijna-president’ is wat hij wil. Maar tot zijn stomme verbazing wint hij. Eerst is hij ontzet, de afschuw straalt van zijn gezicht. Dan herpakt hij zich, en zegt dat zijn overwinning ‘onvermijdelijk was’. Dit stuk is prachtig omschreven, je ziet het voor je. En ofschoon Michael alleen over ‘de eerste 100 dagen’ wilde schrijven, gebeurde er zóveel dat hij maar doorging … tot de eerste 180 ongeveer.

Trump en de media

Trump’s relatie met de media is vanaf het begin af aan slecht. Het was gewoonte dat de media de president, democraat of republikein, uit de wind hielden. Bij Trump gaan ze vol in de aanval. En iedereen, maar dan ook iedereen uit de kring rondom Trump, lekt. En Trump zelf indirect ook. Hij heeft de gewoonte ’s avonds een stel van zijn relaties te bellen en te klagen over wat er allemaal in het Witte Huis gebeurt dat hem niet zint. En die relaties vertellen de smakelijke verhalen grif door. Dat geldt ook voor de 3 machtige partijen rondom Trump die aan de touwtjes trekken: Steven Bannon, alt right, stafchef Reince Priebus, conservatief republikeins, en Jared en Ivanka, progressief en eigenlijk democraat. Om Trump te beïnvloeden gebruiken ze de media.

Steve Bannon lijkt aan het eind van het boek (rond juli 2017) het pleit verloren te hebben. Het boek maakt er een beetje een cliffhanger van, Steve kondigde aan dat hij zich in 2020 kandidaat zou stellen, ‘want Trump zou zéker geen tweede termijn krijgen’. Maar Steve verdween van het toneel. Toch worden nu, anno 2025, al diens ideeën uitgevoerd, met name het afbreken van de overheidsinstanties en de deportaties. (Hij was niet betrokken bij Project 2025 van The Heritage Foundation, maar vond het ‘Fabulous’ – ESC)

Trump, Comey en Mueller

Een lang stuk gaat over het ontslag van FBI-directeur Comey, wat Trump geheel op eigen houtje en bijzonder onhandig deed. Het resultaat van die actie was de aanstelling van speciaal aanklager Robert Mueller, als een soort wraak voor het ontslag van Comey. Het onderzoek naar de Russische betrokkenheid bij de verkiezingen van 2016, en de mogelijke banden met de familie Trump, wordt beschreven in een spannend stuk, waarin de angst van ‘Jarvanka’ de bijzondere aandacht krijgt.

Trump en woede

Opvallend is de houding van Trump naar Kim Jong-un van Noord Korea toe. Trump sprak altijd geringschattend over hem. Tegen de pers zei hij: ‘Noord Korea moet maar eens ophouden met die bedreigingen aan de Verenigde Staten. Het land zal getroffen worden door vuur en woede, zoals de wereld ze niet kent’. Bijzonder dat dit fragment de keuze voor de titel bepaalde, aan de andere kant is duidelijk te merken dat woede, Trump’s woede, continu aanwezig was in het Witte Huis. Er hoefde maar iets te gebeuren, of hij was woedend, en was je in de buurt, dan werd je ontslagen. Of er kwam een pissige tweet over je … of allebei, zoals bij Priebus, die per tweet ontslagen werd.

Als je wint, heb je vrienden

Maar op elke bladzijde, expliciet of impliciet, komt Trump naar voren als iemand die …. aardig gevonden wil worden. En hij is ervan overtuigd dat iemand die altijd wint, altijd aardig gevonden wordt. Het verklaart veel.

Mijn evaluatie van Vuur en woede

Je kunt merken dat Michael Wolff met zeer veel mensen heeft gesproken, de flaptekst zegt met zo’n 200 ooggetuigen, over hoe het er in het Witte Huis aan toe ging. Veel uitspraken van Trump zijn letterlijk opgeschreven, niet alleen zijn openbare speeches, ook zijn opmerkingen tijdens interne overleggen. Als je dat leest, en je ziet de teksten die nergens op slaan, vol herhalingen en zonder enige logica, krijg je een goed inkijkje in het functioneren van en met Trump.

Is dat nuttig? We zijn immers inmiddels 8 jaar verder.  Ja, ik vond het nuttig, het geeft toch meer inzicht in de persoon van Trump en hoe het er in het Witte Huis aan toe ging. Het verklaart ook de keuze voor zijn huidige kabinet, met alleen maar loyalisten, die hem overdreven prijzen. En die ongetwijfeld op eieren lopen, want je kunt zómaar uit de gratie zijn.

Het boek vond ik wel typisch Amerikaans geschreven, met lange zinnen, die soms wat beroerd vertaald zijn. Er zit een fijne, wat cynische ondertoon in, over iedereen in de entourage, niet alleen Trump zelf. De mate van detail is de sterkste kant van het boek, je ziet het voor je. Is er al een film van?

Must-Read? Nee, maar ik hoop van harte dat Wolff met een vervolg komt … over de tweede termijn. 

Conclusie

Inhoud: Leerzaam +, Onderbouwd +, Relevant +, Tijdloos 0

Vorm: Aansprekend+, Verzorgd 0, Illustraties -, Structuur +, Schrijfstijl +

FOMO -. 

Ik gaf het boek 3 ½ *

Ken je dit boek? Wat vond je ervan? 

Lees Vuur en woede duurzaam …

• via de (online) bibliotheek; 
• digitaal en gratis via Kobo Plus;
• of uit een minibieb (dat deed ik ook!).

Koop Vuur en woede duurzaam … 

• bij de kringloop;
• bij een tweedehandsboekenwinkel zoals Boekwinkeltjes;
• bij je lokale boekwinkel, via Libris (aff.);
• of via B-Corp Bol (aff).

Keus genoeg!

Abonneer je hier op de wekelijkse blog-updates!